ŞERİAT HAKKINDA

ŞERİAT HAKKINDA

 

Şeriat kelimesi, Sünni gelenekten gelen İslâm’da çok sık kullanılır. Ancak, kelime, Kur’an’da şeriat olarak geçmez. Kur’an’daki ifade, “şir’a” dır. Maide Suresinin 48inci ayetinde geçen bu kelimenin sözlükteki anlamı, “su içmek için suyun kaynağına götüren yol” şeklindedir.

Şeriat kavramının geleneksel İslâm’daki karşılığı, İslâm kanunu veya ilâhi kanun anlamındadır. Nitekim halk arasındaki en yaygın kullanımı, “şeriatın kestiği parmak acımaz” şeklinde olup, bu anlamı vurgulamaktadır..

Maide Suresi 48inci ayetin Arapçasında “şir’aten ve minhaca” ifadesi geçer. Minhac, kelimesinin sözlükteki karşılığı, vazıh, yani açık, belirgin yol anlamında imiş. Ayetin bu bölümünün tercümesi şöyle: “…her biriniz için bir şir’a ve bir minhac belirledik…”

Şir’a ve minhac aynı anlamda olsaydı, ayette ayrı ayrı bahsedilmezdi. Ayetin bu bölümünün yorumunda en az hata yapmak için, hem ayetin tamamının mealini, hem de Kur’an’ın özünü (lafzını değil) dikkate almamız faydalı olacaktır.

Maide Suresi 5/48: “Sana da (ey Muhammed) geçmiş kitapları tasdik eden ve onları muhafaza eden Kitabı (Kur’an) hak ile indirdik. Onun için, aralarında Allah’ın indirdiği ile hükmet. Onların arzu ve heveslerine uyarak, sana gelen haktan sapma. Biz, her biriniz için bir şeriat ve yol belirledik. Eğer Allah dileseydi sizi tek bir ümmet yapardı, fakat sizin her birinize verdiği şeyde sizi imtihan etmek istedi. Öyleyse davranın hayırlarda yarış edin. Nihayet dönüşünüz hep Allah’adır. O, ihtilafa düştüğünüz şeyleri size haber verecektir.”

Ayetin başlangıcındaki ifadelerden anlaşıldığına göre Kur’an, kendinden önceki kitapları hem tasdik eden hem de onları muhafaza eden bir kitaptır. Kur’an’ın bu özelliği, Enam Suresi 6/92 inci ayette de vurgulanmıştır.

Ayete göre Kur’an, evrenseldir. Bereket kaynağıdır. Mekke halkını ve bütün çevresindeki insanlığı uyarmak için indirilmiştir. Bilindiği gibi, diğer kutsal kitapları insanlar sonradan tahrif etmişlerdir. Belki de bu sebeple ve son kitap olması dolayısıyla, Yüce Yaradan, Kur’an’ın muhafazasını Kendi üzerine almıştır. Hicr Suresi 15/9: “Şüphesiz o Zikr’i (Kur’an’ı) biz indirdik biz! Onun koruyucusu da elbette biziz.”

Diğer kitaplardaki tahrifatı en iyi bilen bizzat Yüce Yaradan’dır. Fakat buna rağmen Maide 48’de şu ifade vardır: “…Eğer Allah dileseydi sizi tek bir ümmet yapardı, fakat sizin her birinize verdiği şeyde sizi imtihan etmek istedi…”

Demek ki tek olan Tanrı, ayrı ümmetler halinde olan bizi, her birimize peygamberleri aracılığıyla gönderdiği şeylerle imtihan edecek. Peki, geçerli olan kutsal kitap Kur’an ise, bu nasıl olacak? Diğer kitaplardaki ifadelerin içerisinden Kur’an’ın tasdik etmedikleri geçersiz ise, farklı ümmetler kitapların hangisine uyacak?

Bu ve benzeri sorulara cevap verebilmek için, ayetleri Kur’an’ın özünün ışığında irdelemeye devam edelim.

Enam 92 ile Maide 48 birlikte değerlendirildiğinde, şir’a (şeriat) ile minhac (vazıh yol) anlamları arasında fark olduğu anlaşılmaktadır. Anlaşılan o ki, Yüce Yaradan, bilhassa kitap verdiği her peygamberi aracılığıyla, o dönemin anlayışına uygun çözümler üreten şir’a (şeriat) göndermiştir. Her birimizi, bize gönderilen şir’aya göre imtihan edecektir. Ancak tek olan Tanrı, her birimize de bir minhac (açık, belirgin yol) göstermiştir.

İşte, dönemin anlayışına uygun şir’alar farklı olmasına rağmen, Yüce Yaradan’ın gösterdiği minhacın, yani vazıh yolun, bütün peygamberlere aynı olarak vahyedildiği anlaşılmaktadır. Dolayısıyla, hem şir’a (şeriat) hem de minhac  (açık, belli yol) ilâhi kurallardır. Ancak, şir’alar (şeriat), o dönemin ortamına göre sadece o peygambere vahyedilmiştir. Minhac ise, zaman ve mekân üstü olan evrensel nitelikli ilâhi kanunlardır. Bu nedenle, diğer kutsal kitaplardaki minhaclar (ilâhi kanun), Kur’an tarafından tasdik edilmedikçe veya Kur’an’ın özüne aykırı olmadıkça geçerlidir. Aksi takdirde, geçersizdir.

Peki, Kur’an haricindeki kutsal kitaplar tahrif olduklarına göre, onlarda bahsedilen şeriatlar nasıl bilinecektir? Burada da esas olan, kutsal kitaplarda bahsedilen bu şeriatların, Kur’an’ın özüne ve Yüce Yaradan’ın iradesi olan salih amelleri yerine getirmek için takip edilecek olan vazıh yola, yani minhaca uygun olmalarıdır. Tek olan Tanrı’nın, Kur’an’da gösterdiği yola aykırı olan şeriatlar, geçersizdir.

Eğer geçerli olsaydı, Maide 48’de: “…Onun için, aralarında Allah’ın indirdiği ile hükmet. Onların arzu ve heveslerine uyarak, sana gelen haktan sapma…” denilerek Hz. Muhammed uyarılmazdı.

Demek ki şir’a (şeriat), yani “su içmek için suyun kaynağına götüren yol”, her döneme göre değişmektedir. Böyle olması normaldir. Çünkü insan topluluklarındaki anlayış, değişkendir. Dolayısıyla, sorunlar da değişkenlik arzetmektedir. Kur’an’daki anlatımlara bakarak bu konuda örnek verilebilir.

Hz. Musa’ya verilen on emir içerisinde, dördüncüsü olan “Cumartesi yasağı” hariç, diğerleri Hz. Muhammed’e de emredilmiştir. Demek ki Cumartesi yasağı, bir ümmete ait şir’a yani şeriat hükmündedir. Hz. Muhammed’in ümmetine ise, Cuma günü için bir hüküm gönderilmiştir. Cuma Suresi 62/9: “Ey inananlar! Cuma günü namaz için çağrıldığı zaman, Allah’ı anmaya koşun, alışverişi bırakın. Eğer bilirseniz, bu sizin için daha hayırlıdır.” Demek ki Cuma namazı hususu da Hz. Muhammed’in ümmetine uygulanacak bir şeriat hükmüdür.

Yine Kur’an’a dayanarak, şeriatla ilgili bir başka örnek, oruç konusunda verilebilir.  Bakara Suresi 183üncü ayete göre oruç, Hz. Muhammed’den önceki peygamberlerin ümmetlerine de farz kılınmıştır. 183: “Ey iman edenler! Oruç, sizden öncekilere farz kılındığı gibi size de farz kılındı. Umulur ki korunursunuz.” Fakat oruç tutulan saatler bittikten sonra eşlerin birbirlerine yaklaşmaları konusunda ümmetler arasında farklı bir uygulama olduğu Bakara Suresi 187inci ayetten anlaşılıyor. 187: “Oruç gecesi kadınlarınıza yaklaşmanız, size helâl kılındı. Onlar, sizin için bir örtü, siz de onlar için bir örtü durumundasınız. Allah, nefsinize güvenemeyeceğinizi bildiği için müracaatınızı kabul buyurdu ve sizi bağışladı…” Demek ki önceki peygamberlerin ümmetlerine konulan yasak, Hz. Muhammed ümmetine uygulanmayarak kaldırılmıştır.

Diğer taraftan Yüce Yaradan, peygamberlerine farklı yönlerden yardımcı olmuştur. Bu konuda da Kur’an’ın anlatımlarından örnekler verilebilir. Hz. Musa’nın yaşadığı dönemde sihirbazlık çok yaygın idi. Tek olan Tanrı, peygamberini, sihirbazları alt edecek bir olayla desteklemiştir. Hz. İsa döneminde, hastaları iyileştirdiğini iddia edenler çoğalmıştır. Yüce Yaradan da, peygamberini, hastaları iyileştirerek desteklemiştir. Hz. Muhammed döneminde, Mekke bölgesinde şairler çoğalmıştı. Tek olan Tanrı da peygamberini, Kur’an gibi çok uzun ve matematikle iç içe olan şiirsel söylemli bir eserle desteklemiştir.

Yüce Yaradan’ın, farklı dönemlerde değişik yöntemler uygulaması bizlere bir yol göstermedir. Bizler de, her devirde yaşanan sorunların çözümü için, o dönemin şartlarına uygun fikirler üretmeye çalışmalıyız. Ancak, her devirdeki meselelerin halledilmesi için geliştirilen düşüncelerin dayandığı temel, aynı olmalıdır. Bu temel, Allah’ın insanlara öğütlediği ve tek olan Tanrı’nın iradesi olan, açık ve doğru yol (minhac) üzerindeki salih amellerdir.

Bu amellerden en önemlisinin “iyilik yapmak” olduğunu, bu makalemizde irdelemeye çalıştığımız Maide 48’deki “…Öyleyse davranın, hayırlarda yarış edin…” ifadesi, net bir şekilde anlatıyor.

Ayetin sonundaki, “…Nihayet dönüşünüz hep Allah’adır. O, ihtilafa düştüğünüz şeyleri size haber verecektir” ifadesi de, bizim yukarıdaki şeriat ve şeriatın dayandığı temel hususundaki yorumumuzu desteklemektedir.

Takdir edileceği gibi, Yüce Yaradan’ın, insanları önceden uyarmadığı bir hususta onları yargılaması düşünülemez. Dolayısıyla, farklı kutsal kitaplara uymaya devam edenlerin aralarındaki ihtilafları, onlar ahirette huzuruna geldiklerinde haber verebilmesi için, tek olan Tanrı’nın, bir mihenk taşı, yani bir referans noktası belirlenmiş olması gerekir. İşte bu mihenk taşı, muhafazasını tek olan Tanrı’nın üstlendiği Kur’an’dır. Bu sebeple, Kur’an indikten sonraki dönemde, diğer kutsal kitapları takip edenlerin, Hz. Muhammed’in getirdikleri hakkında ihtilafa düştükleri hususlarda, konunun çözümünü ahirete bırakmayarak, Kur’an’ı mihver olarak almaları kendilerinin menfaatinedir..

KUR'AN ÜZERİNE kategorisine gönderildi | ŞERİAT HAKKINDA için yorumlar kapalı

İMAN ANLAYIŞI ÜZERİNE

İMAN ANLAYIŞI ÜZERİNE

 

İman, kelime anlamı olarak, samimiyetle inanmak ve güvenmek demektir.

Konuya bu açıdan bakılınca, şahıslara da iman edilmesi mümkündür. Bazen, bir şahsa güvenilebilir ve ona samimiyetle inanılabilir. Ancak, imanı, tamamen teslim olmak şeklinde değerlendirirsek, kişilere iman etmenin mantığı, sağlam temellere oturmaz. Çünkü her insan nefis taşıdığından, nefsine uyarak şaşırması ihtimali, her zaman vardır. Dolayısıyla, şahıslara güvenilip, samimiyetle inanılabilir. Fakat kişilere, tamamen teslim olunmamalıdır. Yoksa güvendiğimiz dağlara kar yağabilir.

Güvenmek anlamında imanın sergilendiği diğer bir yaygın alan, bilimdir. Bilim alanları içerisinde, insanların en çok güvendiği saha, tıptır. Bilhassa ağır bir hastalığa yakalananlar, kendilerini, doktorlara emanet ederler. En ufak bir fayda gördüklerinde ise, iyileşmek umuduyla, kendilerini doktorlara teslim ederek onlara iman ederler.

Günümüzde insanların güvendikleri bir başka alan, adres bulmakta kullanılan navigasyon aletidir. Bilmediği yere gidecek olan bir kişi, kendisini navigasyon cihazına teslim etmektedir. Ne zaman ki, yanlış yerlere yönlendirildiği için yolunu şaşırırsa, o zaman navigasyona teslim olmayı bırakmaktadır. Ama bir başka seferde yine ona bel bağlamaktadır.

Bu sitede yayınladığımız, “Bilim ve Bilimcilik” başlıklı yazımızda ifade ettiğimiz üzere, bilimciler, bilime iman etmektedirler. Bu iman, insanın kendisini bilime teslim etme şeklinde olmaktadır. Bilimciler, bilimin, insanın her derdini çözeceğine, iman derecesinde inanmaktadırlar.

İlâhi dinlerde iman, Yüce Yaradan’a teslim olma anlamındadır. Kur’an’ın anlatımına göre insanlar, başlangıçta tek bir ümmet idiler. Yani hepsi birden Tek yaratıcı olan Tanrı’ya iman ediyorlardı. Fakat aralarında ihtilafa düşünce ayrılmalar başladı. Bunun üzerine Yüce Yaradan, insanlara uyarıcılar göndermeye başladı. Kendi aralarında ihtilafa düşmüş olan bu insanlar, kendilerine uyarıcı bir peygamber gelmeden veya bir hadise yaşamadan önce, başka şeylere iman ediyorlardı.

Yukarıda belirttiğimiz gibi, bazıları şahıslara bağlanmışlardı. Kişilere iman derecesinde bağlanmalarının sebepleri farklı olabiliyordu. Bazıları, o şahsı sevdiklerinden, gönülden bağlanmışlardı. Bazıları ise, korkularından dolayı, Firavun gibi insanlara iman ediyorlardı.

Bilime imanın sebebi ise, her dönemde değişebiliyordu. Günümüzdeki bağlanma, yukarıda ifade ettiğimiz gibi, tıp bilimine veya navigasyon cihazına iman derecesinde görülmektedir. Geçmiş dönemlerde bilime imanın en yaygın örneği, öldükten sonra dirilip dirilemeyeceği hususunda olmuştur. Bilimsel açıdan bakılınca, bir insanın ölüp, bedeni çürüdükten sonra, tekrar sağlam bir vücut sahibi olması, imkânsızıdır. Bu sebeple, hemen her dönemde, bilime güvenen insanlar, insanları tekrar dirilteceğini söyleyen Tanrı’ya iman etmemişlerdir. Tıpkı, Firavunu tanrı olarak görüp iman eden insanlar gibi, Yüce Yaradan’a iman etmek şöyle dursun, tek olan Yaratıcıyı inkâr etmişlerdir.

Ancak, şahıslara ve bilime körü kürüne iman etmeyen bazı insanlar, sorgulamaya başlamışlardır. Hayatın bir anlamının ve gayesinin olduğunu düşünmüşlerdir. İnsanlar düşünerek sorguladıkça, şahıslara ve bilime, teslim olma anlamında iman etmeyi bırakmışlardır. Bilhassa bilim insanları içerisinden bir bölümü, ulaştıkları yeni bilgileri sorgulayarak düşündükçe, bilime teslim olmayı terk etmişler ve bir Yaratıcının olduğunu düşünmeye başlamışlardır.

Bilimin çok hızlı geliştiği günümüzde, ulaştıkları bilgileri sorgulayan bilim insanları, bilimin, ilk sebebe ulaşamayacağını net bir şekilde görmüşlerdir. Düşünen bilim insanları, kâinatın, evrendeki canlı, cansız varlıkların ve insanların oluşumunun ilk sebebini bilim ile açıklamanın mümkün olmadığını anlamışlardır.

Yaratılışın ilk sebebini açıklayamadıklarını gören bilim insanları, yaratılıştaki son gayeye de erişemeyeceklerini anlamışlardır. Bilimsel buluşlarıyla ün yapmış nice insan, kâinatın ve insanlığın var oluşlarındaki hikmeti bilimsel yöntemlerle açıklamanın mümkün olmadığını düşünmektedirler.

Bu konuda çok sayıda örnek verilebilir. Fakat biz, Tanrı inancı olmadığı iddia edilen Darwin’in bir sözünü vermekle yetineceğiz. Darwin, Tanrı’nın var olup olmadığını soran bir kişiye şu cevabı verir. “Bu konuda bizim bilimsel açıdan fikir yürütmemiz, bir köpeğin, Newton’un zihni yapısı hakkında fikir yürütmesi gibidir.”

İşte bu gibi sebeplerle, düşünerek sorgulayan her insan, ulaştığı gerçeklerin çok sınırlı olduğunu anlamaktadır. Fikirlerinin sınırlarının, aslında çok dar kaldığının farkına varan insan, dönüp, Yüce Yaradan’a iman etmektedir. Bu iman, olaylar ve ulaştığı bilgiler karşısında, insan olarak aciz kaldığının bir itirafıdır.

Evrenin azameti, çevresindeki hadiselerin çok karmaşık olmasına rağmen bir düzen içerisinde yürüdüğünü görerek, aczini itiraf eden kişi, Yüce Yaradan’a iman edince, bu imanı, onun aklına yeni kapılar açılmasını sağlamaktadır. Önünde açılan bu yeni kapılardan girdikçe, aczinin, sadece tek yaratıcı olan Tanrı karşısında olduğunu, ama bir kul ve bu dünyada Yüce Yaradan’ın vekil yöneticisi olduğunu fark ederek Tanrı’nın desteğini aldıkça, güçlü olduğunu görmektedir.

YAŞAM kategorisine gönderildi | İMAN ANLAYIŞI ÜZERİNE için yorumlar kapalı

İNSANLIĞIN SON BEŞ YÜZ YILI

İNSANLIĞIN SON BEŞ YÜZ YILI

 

İnsanlığın bilinen belgeli tarihi, 1492 keşifleri öncesine kadar, rutin bir şekilde yürüyordu. Genel duruma bakıldığında, Avrupa fakir, Doğu yani Asya daha zengin idi. 1500 yılında, ufku en geniş bir Batı Avrupalıya, Avrupa’nın gelecekte ulaşacağı zenginlik hususundaki fikri sorulsa, olumlu cevap alınması ihtimali düşüktü. Avrupa’nın bugünkü gibi zenginleyeceğini hayal edecek bir kişi bulmak ise, mümkün değildi. Avrupa’nın bu halinin göstergelerinden birisi, keşif seyahatlerinin amacının Doğunun zenginliğine ulaşmak ve bu zenginlikten az da olsa bir pay almak olmasıdır.

Doğunun zenginliğine ulaşıp pay kapmak isteyen maceracı seyyahlar, büyük bir sürprizle karşılaştılar. O güne kadar bilinmeyen yerlere ulaştılar. Önce Hindistan’a geldiklerini zannettiler. Ama zaman geçtikçe, buraların Hindistan olmadığını, büyük bir kıta olduğunu anladılar. Amerika adını verdikleri bu kıta, Batı Avrupa’nın on beş katı büyüklüğüne yakındı.

Eğer yeni keşfedilen bu kıtada, hiç insan yaşamasaydı, Avrupa’nın işine yaramazdı. Avrupa’dan gidenlerin büyük çoğunluğu oralarda kalırlardı. Dolayısıyla, yeni gidilen yerlerde kazandıklarını Avrupa’ya göndermezler, oralarda yeni yatırımlar için harcarlardı. Dolayısıyla, Avrupa’ya bir faydaları olmazdı.

Avrupalılar gemilerle seyahat ederken, Afrika’nın doğal zenginliklere sahip büyük bölümüne ulaştılar. O döneme kadar, Afrika’nın Mısır, Libya (Trablusgarp), Cezayir ve Fas gibi ülkeleri biliniyordu. Fakat bu ülkelerin güney bölgeleri çöl olduğundan, daha güneydeki yerlerde hayat olup olmadığı pek bilinmiyordu. Bu ülkelerde, Akdeniz kıyılarında yaşayanların yaşam standartları iyi idi. Batı Avrupalılardan daha iyi durumdaydılar. Dolayısıyla, çölleri geçip aşağı taraflarda neler olabileceğine bakmaya ihtiyaçları yoktu. Ciddi bir ihtiyaç olmadan çölleri geçmeye çalışmak, tıpkı Batı Avrupalıların deniz seyahatleri gibi, delicesine macera aramak anlamına geliyordu.

Batı Avrupalılar, Afrika’nın yeni bilinen zengin bölgelerine geldiklerinde, oralarda yaşayan insanlar olmasaydı, tıpkı Amerika konusunda anlattığımız gibi, yine Avrupa’ya pek bir faydası olmazdı.

Yeni buldukları yerlerde insanlarla karşılaşan Batı Avrupalıların bir başka açıdan çok şanslı oldukları anlaşıldı. Buralarda yaşayan yerlilerin teknolojik güçleri çok zayıftı. Barutları yoktu. Hiçbirinin kılıçları yoktu. Çoğunun oku bile yoktu. Sadece mızrakları vardı. Dolayısıyla Batı Avrupalılar, yeni keşfedilen yerlerde her istediklerini yapmaya muktedir oldular. Hiç hayal edemeyecekleri kadar zenginlediler. Bütün dünya üzerinde etkili hale geldiler.

Her istediklerini yapan Batı Avrupalıların, hangi sonuçlara sebep olduklarını Roger Graudy’den okuyalım.

“Dünya üzerinde Batı’nın beş yüz sene süren mutlak hegemonyasından sonra, şöyle bir değerlendirme yaptığımızda, diyebiliriz ki, gezegenimizin bundan daha korkunç bir yönetimi hayal dahi edilemezdi.

Rönesans adını verdiğimiz dönemden, yani Avrupa’da 16. Yüzyılda, kapitalizmle sömürgeciliğin aynı anda ortaya çıkışından beri, Batı’nın bu politikasındaki önemli mesele, ilâhi (mutlak) değerlerin varlığına imanın terk edilmesidir.

Bir toplum, faaliyetine yön vermek için, artık ilâhi değerleri kabul etmekten vazgeçer geçmez, geriye kuvvetli olma, bolca yararlanma ve hızla büyüme arzularının kamçıladığı çarpışmalar ve çatışmalardan başka bir şey kalmaz!

Herkesin, herkese karşı savaşı demektir bu!

Bir medeniyetin bu şekilde iflası, bir umutsuzluk kültürü doğurmuştur.”

Kendince başka bazı tespitler yaparak insanlığın halini anlatan Graudy, sonunda şöyle demektedir:

“Dinleri, inançları her ne olursa olsun, dünyamızda binlerce erkek ve kadın, eğer geleceklerini seviyorlarsa, bilsinler ki, Batı medeniyeti iflas etmiştir.

Eğer Batı medeniyetinin akıntısına kendimizi bırakacak olursak, o bizi toplu bir intihara sürükleyecektir.”

Graudy’nin tespitlerini ve ulaştığı sonuçları abartılı bulanlarımız olabilir. Yazarın bir Batılı ve Fransız Komünist Partisi yöneticisi olmasına rağmen, sonradan Müslüman olması dolayısıyla, taraflı yorumlar yaptığına vurgu yapanlar olabilir.

Böyle düşünenler, Batılı olan ve Müslümanlığı seçmeyen, ama insanlığın mevcut durumundan memnun olmayan yazarların düşüncelerini takip ederlerse, daha mantıklı bir karara varabilirler. Okuyuculara kolaylık sağlamak için, bazı kısa örnekler verelim.

Raoul Vaneigem, “Gençler İçin Hayat Bilgisi” kitabında “Çürüyen gündelik hayat. Hayatta kalmak için çalış, tüketmek için hayatta kal!” demektedir. Ayrıca, maddi ve manevi her şeyi tüketme yeteneğimizden bahsetmektedir.

Michel Henry, “Barbarlık” adlı kitabında, sanatın öldüğüne ve kutsalın yok olduğuna vurgu yapmaktadır.

Guy Debard, “Gösteri Toplumu ve Yorumlar” adlı kitabında, “tüm dünya aynı gösterinin sahnesidir artık” diyerek dünyanın hapishane haline geldiğini ifade etmektedir.

Ray Billington, “Felsefeyi Yaşamak” adlı kitabında, “duyarlık ve duygular devre dışı bırakılırken, maddeciliğin hükümranlığı başladı” demektedir.

Jean Baudrillard, “Kötülüğün Şeffaflığı” adlı eserinde, “yüz, söz, cinsiyet, beden, irade ve kamuoyu her yerde insanlık dışı bir biçimde yeniden oluşturuyor” diyerek insanlığın geldiği noktayı tanımlamaya çalışmaktadır.

Batının uygulamalarındaki yanlışlıkları anlatan bu yazarların ortak kanaatleri, insanın ve insanlar arası ilişkilerin yok oluşuna bir ağıttır, bir çığlıktır.

Kendileri Batılı olan bu yazarların ortak soruları şudur: “Yaşam, nasıl oldu da kendi kendini yok eder hale geldi.”

Eğer, yaşamın kendisini yok etmekte olduğunu düşünüyorsak, derhal sorumluluk almaya başlamalıyız. Çözüme doğru ilerleyebilmemiz, tabiri caizse, düştüğümüz yerden kalkmamız için, öncelikle kaybettiğimiz şeyleri tekrar elde etme uğraşı vermemiz en uygun yöntem olacaktır.

Bu sebeple, işe, ilâhi değerlerin varlığını kabul ederek başlar ve sonrasında, maddi olan her şeyi tüketme alışkanlığımızı terk etmeye çalışırsak, yaşamı yok olmaktan kurtarabiliriz.

YAŞAM kategorisine gönderildi | İNSANLIĞIN SON BEŞ YÜZ YILI için yorumlar kapalı

İNSAN, KENDİ KENDİNE YETERLİ MİDİR?

İNSAN, KENDİ KENDİNE YETERLİ MİDİR?

 

Kendi kendine yeter olduğunu düşünen bir insan, Yüce Yaradan’ın yardımına ve yol göstermesine ihtiyaç duymaz. Allah’ı yok sayar ve zaman içerisinde kendisini Tanrı yerine koymaya başlar.

Gerçek bilim insanlarının değil, ama bilimcilerin iddiaları, insanın kendi kendine yeterli olduğu şeklindedir. İnsanın kendi kendisine yetmesi için, her şeyi bilmesi şarttır. Hâlbuki insanların en zekisinin bile her şeyi bilmeyeceğini, bilimdeki gelişmeler ispatlamaktadır. Bilindiği gibi, bilim, gerçek olduğunu savunduğu düşünce sistemini yanlışlayabildiği ölçüde ilerler. Bu nedenle Karl Popper’e göre,  bilim, bir şeyin doğru olduğunu kanıtlamaz.

Demek ki, dönemlerinin en zeki bilinen insanlarının ulaştığı ve bizim doğru olarak kabul ettiğimiz bilgiler yanlışmış ki, bir başka insanın yeni bulduğu bilgiler kabul görmektedir. Döneminin en zeki insanlarının sürekli yanlışlanarak yeni ulaşılan bilgilerin kabul görmesi, kısır bir döngü oluşturur. Eğer, yeni elde edilen bilgiler, eskilerini hükümsüz kılıyorsa, bu kısır döngü sonsuza kadar edecektir. Yani insanlık var oldukça devam edecektir.

Bilindiği gibi, dünyanın en zeki insanının ulaştığı bilgiler, bilim dallarından herhangi birine aittir. Diyelim ki, fizik dalına ait bir bilgidir. Bir kişinin ulaştığı yeni bilgiler, fiziğin de yüzlerce alanından sadece birine aittir. Günümüze kadar, bir bilim dalının bütün alanlarında bilgi sahibi olan birisine rastlanmamıştır. Takdir edileceği gibi, geçmiş tarihlerde daha az şey bilindiği için, bilim dallarının kapsadığı alanlar daha dar idi. Her geçen gün, bu alanların sayısı artmaktadır.

Dolayısıyla, gelecekte bir bilim dalının bütün alanlarında bilgi sahibi olacak bir insanın var olabileceğini iddia etmek mümkün değildir. İnsanların en zekisi olan kişinin, üzerinde çalıştığı bir bilim dalının bütün alanları hakkında bilgi sahibi değilken, bu kişinin diğer bilim dalları hakkında bilgi sahibi olması düşünülemez.

Demek ki, insanların en zekileri bile, bırakın kendi kendine yeter olmayı, bilim denizine akan nehirlerin kollarının bir deresi konumunda bile değildir. İnsanların en zekilerinin kendilerine yeter olmaları düşünülemezken, milyarlarca insandan herhangi birinin kendi kendine yeterli olması hayal bile edilemez.

Fert olarak hiçbir insanın kendi kendine yeterli olamayacağı gerçeğini bilen bazı tanrıtanımazlar, insanlığın bir bütün olarak kendi kendine yeteceğini iddia etmektedirler. Gerek yapay zekâ, gerek birkaç canlı türünün klonlanması ve gerekse içinde bulunduğumuz güneş sisteminin dünyaya yakın birkaç gezegenine insansız uzay aracı göndermemiz, tanrıtanımazları heyecanlandırmaktadır.

Tanrıtanımazların iddia ettikleri gibi, acaba bilimdeki gelişmeler, insanlığı kendi kendine yeter hale getirebilir mi?

Önce yapay zekâ konusunu çok kısa olarak irdeleyelim. İlk akla gelen soru, insanların, kendilerinden daha kapasiteli zekâ yapmaları mümkün müdür olacaktır. Bu soruya evet cevabı verilebilecek tek alan, analitik hesaplamalardır. İnsanların yapacakları yapay zekâlar, kendilerine verilen formülleri kullanarak, rakamların değerlendirilmesini, insanınkinden çok daha hızlı yapabilirler. Ama hepsi bu.

Yapay zekâların, kendiliklerinden yeni bir formül oluşturması mümkün değildir.

Yapay zekâların, çok hızlı bir şekilde yaptıkları matematik hesaplamalarının sonuçlarına, insanlar gibi duygusal yönlerden de bakarak çözüm üretmesi münkün değildir.

Yapay zekâların, vicdan sahibi olmaları (bizim onlara verdiğimiz formüller dışında) mümkün değildir.

Yapay zekâlar, insanların, bir malzeme veya demir vb bir eşya olmaları halinde o eşyaya yani eşya özelliğindeki insana faydalı olabilirler.

Yapay zekâlar konusundaki irdelemeleri, okuyucuların çok daha geniş bir şekilde yapacaklarına inandığımdan, bazı canlıların klonlanması (kopyalanması) hususunu ele alacağım. Kopyalama, daha önceden var olan bir canlıdan alınan hücrelerin, başka bir ortamda yaşatılması demektir. Zaten mevcut olan bir koyundan bir hücre aldığımızı düşünelim. Bunun dışarıda başka bir ortamda beslenerek yeni bir koyun elde etmiş olalım. Bu yeni koyun, bizim yarattığımız bir koyun mudur?

Bilimcilik yapanlar şu savunmayı yapabilirler. Günümüzde henüz hücrenin yapısını anlamaya çalışıyoruz. İleride anladığımızda, insanlık da, sıfırdan bir hücre yapabilir.

Bilimcilik yapanların bu iddialarına inanacak kişi var mıdır bilemiyorum. Ama iddialarında ısrar etseler bile, hücre yapımında kullanacakları bütün malzemeler, zaten yeryüzünde mevcut olan elementler olacaktır. Dolayısıyla, insanın gelecekte de kendi kendine yetmesi mümkün değildir.

Gelelim uzay alanındaki çalışmalara. Bilim insanlarının bugün itibarıyla söylediklerine göre, kâinatta trilyonlarca güneş sistemi var. Bilimdeki gelişmeler ilerledikçe, daha ne kadar yeni samanyolu tespit edileceği belli değil. Biz bugün, henüz kendi güneş sistemimizi bile anlamış değiliz. İçinde bulunduğumuz sistemi anlamamızın kaç yıllar alacağını kimse bilmiyor. Dolayısıyla, evrendeki trilyonlarca güneş sistemini anlayabilmemiz için acaba ne kadar süre gerekir?

Bilimdeki gelişmelerin ışığında milyonlarca yıl sonrasında, evreni anlayacağımızı iddia edebilirler. Bu durumda akla gelen soru şu olacaktır. Yeryüzünün kaynaklarının insanlığın ömrünün milyonlarca yıl sürmesine imkân vermesi mümkün müdür?

Yukarıda çok kısa olarak ve sorularla irdelediğimizden net olarak anlaşılan şudur ki, insanlığın kendi kendine yetmesi mümkün değildir.

Son günlerde Çin’de ortaya çıkan ve hızla yayılmaya başlayan basit bir virüs karşısında, çaresizlik içerisinde bocalamaktayız. Bu durumdaki insanlık, kendi kendisine yeter olabilir mi? Bugün bu virüs ile mücadelede başarılı olsak bile, ileride benzeri başka olaylarla karşılaşmayacağımızın garantisi var mı? Bırakalım garanti aramayı, küreselleşme ve serbestleşme bu şekilde ilerledikçe, yeni belalarla karşılaşma ihtimalimiz her geçen gün artmaktadır. Gelecekteki bu sıkıntıların olması ihtimali giderek güçlenirken, çaresizlik içerisinde bocalayan insanlık, neyin çözümünde kendi kendisine yeter olacaktır?

Yine son günlerde yaşadığımız bir başka sıkıntılı durum var. Bir anda ortaya çıkıp bir araya toplanan milyarlarca çekirge karşısında çaresiz kaldık. Böylesine farklı ve hiç aklımıza gelmeyecek bir olayda çaresiz kalan insanlık, aynı anda oluşacak birkaç bela olayın vuku bulması durumunda, kendi kendisine nasıl yetecektir.

Bu konuda Kur’an ne diyor bakalım. Kur’an, insanın kendi kendisine yetemeyeceğini, sadece Yüce Yaradan’ın, Kendisine yeteceğini net bir şekilde ifade etmektedir. Kendi kendisine yeteceğini iddia eden insanları da kâfir yani Tanrıtanımaz olarak tanımlamaktadır.

 Alâk Suresi 96/6 ve7: “Hayır, insan kendini yeterli gördüğü için mutlaka azgınlık eder.”

Devamındaki ayet ise, insanlığa çok ciddi bir uyarıdır.

8: “Şüphesiz dönüş, ancak Rabbinedir.”

Allah’ım, Senin gönderdiğin delilleri anlayabilmemiz için, bizlere anlayış ihsan eyle.

Sosyal, YAŞAM kategorisine gönderildi | İNSAN, KENDİ KENDİNE YETERLİ MİDİR? için yorumlar kapalı

İSLÂM’DA KADIN’IN KONUMU

İSLÂM’DA KADIN’IN KONUMU

 

Bu sitede yayınladığımız, “İslâm’da Kadın Yönetici Konusu” ve “Türklerde Kadın” başlıklı yazılarımızda konuyu bazı açılardan irdelemeye çalışmıştık. Bu makalemizde biraz daha farklı bakışla ele alacağız.

Konuyu irdelerken tarihi açıdan daha gerçekçi değerlendirme yapabilmemiz için, Hz. Muhammed’in aldığı vahiylerden önceki durum hakkında kısaca bir bilgi sahibi olmamızda fayda var.

İslâm öncesinde, Arabistan’da, kız çocuklarına yapılan muameleleri, Kur’an şöyle açıklıyor:

Nahl Suresi 16/58: “Hâlbuki onlardan (önceki ayette bahsedildiğine göre, Allah’a kızlar isnat edenler) birine, kız doğum haberi müjdelendiği zaman içi öfkeyle dolar, yüzü kapkara kesilir.”

59: “Kendisine verilen müjdenin kötülüğü, dolayısıyla kavminden gizlenir. Şimdi acaba o çocuğu zillet ve horlanmaya katlanarak saklayacak mı? Yoksa toprağa mı gömecek? Dikkat edin verdikleri hüküm ne kötüdür!”

Tekvir Suresi 81/8: Diri diri toprağa gömülen kıza sorulduğunda,

9: “Hangi günahtan dolayı öldürüldü?” diye.

Kur’an’ın ifadelerinin doğru olmadığını savunanlar, o dönemi anlatan tarihçilerin bahsettiklerine bakabilirler.

Araplarla benzer coğrafyada yaşayan İsrailoğulları’nın da, “ataerkil” bir anlayışta olduklarını, çoğunluğunu insanların yazdığı Kitab-ı Mukaddes’in (Tevrat, Zebur ve İnciller) anlatımından anlıyoruz. Bu kitaplara göre, Hz. Davud’un haremi vardı. Hz. Süleyman’ın 300 cariyesi ve 700 hanımı olduğunu yazıyordu. Hâlbuki bu yazılanlar, Yüce Yaradan’ın peygamberlerine isnat edilen yalanlardan başka bir şey değildi. Yahudiler ve Hıristiyanlar bu yalanları, kendilerinin kadınlara karşı, onları aşağılayan bakışlarına destek bulmak için uydurmuşlardı.

Hıristiyanlar da, Aziz Pavlus’un, aşırıya kaçan kadın düşmanlığı çok etkili olmuştur. Aziz Pavlus’daki bu kadın düşmanlığının muhtemel sebebi kendisinin İsrailoğullarından olması ve onların kadına bakışlarına sahip olmasıdır.

Antik Helen’de kadına bakış, Yahudilik ve Hıristiyanlıktan farklı değildir. Bir Helen yazar şöyle demektedir.: “Bize, bizlere çocuklar verecek eşler, bizleri okşayarak sevecek metresler ve bizleri eğlendirecek kibar fahişeler lâzım!”

Antik Helen’de ve Roma İmparatorluğunda, Gynaikonitis denilen fuhuş yapılan evleri engellemek mümkün olmamıştır.

İşte böyle bir ortamda inen ve son vahiy olan Kur’an, çok evlilik konusunda şöyle der:

Nisa Suresi 4/3: “Eğer öksüz kızlarla evlendiğinizde onlara karşı adaletli davranamamaktan korkarsanız, hoşunuza giden diğer kadınlardan iki, üç ve dörde kadar evlenebilirsiniz. Eğer adaleti gözetmemekten korkarsanız, o zaman bir tane ile veya elinizin altındakiyle yetinin. Doğruluktan ayrılmamak için bu daha elverişlidir”

Ahzab Suresi 33/4: “Allah, bir adamın göğsünde iki kalp yaratmamıştır…”

Demek ki İslâm, mücbir sebepler dışında, tek eşliliği tavsiye ediyor. Hem de kadının hiç önemsenmediği ve çok eşliliğin olağan görülüp, tek eşliliğin garipsendiği bir ortamda bu tavsiyeyi yapıyor.

Erkek ile kadın arasındaki evliliklerde de, karşılıklı rıza aranıyor. Bu durumun bir örneğini, Hz. Muhammed’in hayatında görüyoruz. Bilindiği gibi Hz. Muhammed, ilk eşi Hatice vefat edene kadar, tek eşli olarak yaşamıştır. Bu evlilik, Arabistan’daki çok eşli evlilik anlayışına rağmen, sürmüştür. Hz. Peygamber, sonraki yıllarda, savaşlarda şehit düşmüş arkadaşlarının yaşlı dullarıyla evlenmek mecburiyetinde kalarak, çok eşli hale gelmiştir. İşte bunlardan birinde, Roger Graudy’nin, Buhari’ye dayanarak aktardığı bir olay şöyle gelişmiştir. Hz. Peygamberin evlenmeyi düşündüğü hanımlardan olan Ümeyye binti el-Cevn, teklifi reddetmiştir. Bunun üzerine Hz. Muhammed, kendisini, ana babasının yanına ve çok kıymetli hediye de vererek geri göndermiştir.

Kadınlarla ilgili bir başka ayrıntıya geçmeden önce, günümüzdeki uygulamaları gözümüzün önüne getirelim. Bugün, medeni denilen maddeten gelişmiş ülkeler dahil, erkeklerin önemli bir kısmı, resmiyette tek evli, ama gayri resmi olarak çok evli konumundadırlar.

Kur’an’da kadınlarla ilgili olarak bir başka dikkat çekici nokta daha var. Kur’an’a göre, Hz. İbrahim’in eşi, Hz. Musa’nın annesi ve Hz. İsa’nın annesi, Allah’ın elçisi Cebrail aracılığıyla Allah’tan vahiy almıştır. Bu vahiyler, sırasıyla Hud Suresi 11/71-73, Kasas Suresi 28/7, Meryem Suresi 19/19 da anlatılmıştır.

Demek ki Yüce Yaradan, sadece erkeklere haber göndermemiştir. Bu ayetlerde peygamberlerin hanımlarından bahsedildiği için, bu anlatımın nedeni olarak peygamberler görülebilir. Bu şekilde düşünenler için Yüce Yaradan, Firavunun karısını da örnek göstererek, bu fikrin yanlışlığını ortaya koymaktadır.

Tahrim Suresi 66/11: “Allah, inananlara da Firavunun karısını örnek gösterdi. O şöyle demişti: “Rabbim! Bana yanında cennetin içinde bir ev yap, beni Firavundan ve onun (kötü) işinden kurtar. Ve beni şu zalim toplumdan kurtar!”

Görüldüğü üzere, Kur’an kadın ve erkek arasında ayrım yapmaz. Ayetlerde “ey insanlar” veya “ey iman edenler” diyerek her iki cinsi birlikte belirtir. Ayrıca ifade ettiği zamanlarda da “iman eden erkekler, iman eden kadınlar” şeklinde beraber yazar.

Nisa Suresinin birinci ayetine göre, Yüce Yaradan, insanları tek bir nefisten yaratmıştır. Dolayısıyla, insanlar, ister kadın isterse erkek olsunlar, Allah nezdinde eşittirler. Farkımız, yapımız ve görevlerimizdir. Farkımız, Yüce Yaradan’ın gösterdiği yoldaki yürüyüşümüzdür.

Tevbe Suresi 9/71: “Erkek ve kadın bütün müminler birbirlerinin dostları ve velileridirler. İyiliği emrederler, kötülükten vazgeçirirler, namazı kılarlar, zekâtı verirler, Allah’a ve Resulüne itaat ederler. İşte bunları Allah rahmetiyle yargılayacaktır. Çünkü Allah azizdir, hakîmdir.”

Demek ki, İslâm’a göre erkek ve kadın bütün müminler, birbirlerinin dostları ve velileridirler. Ne sadece erkekler, kadınların, ne de sadece kadınlar, erkeklerin dostu ve velisidirler. Yani İslâm, hiçbir ayrımı istemez. Her türlü ayrıma karşıdır.

KUR'AN ÜZERİNE, Sosyal kategorisine gönderildi | İSLÂM’DA KADIN’IN KONUMU için yorumlar kapalı

BİLİM, SANAT, BÜYÜME, GÜÇ VE DİN ÜZERİNE

BİLİM, SANAT, BÜYÜME, GÜÇ VE DİN ÜZERİNE

 

Bizim gençliğimizde, liselerde yapılan münazaralarda, taraflardan, aynı konuya farklı açılardan bakarak savunma yapmaları istenirdi. Yapılan bu fikri tartışmaların en yaygın olanı ise, sanat konusunda idi. Yarışan tarafın birisinden, “sanat, sanat içindir” tezini savunması istenirdi. Diğer gurubun görevi ise, “sanat, toplum içindir” anlayışını savunmak olurdu.

Gençliğimizdeki bu fikri tartışmanın alanlarını biraz genişleterek, bu yazımızda irdelemeye çalışacağız. Sadece sanat açısından değil, “bilim ve teknik”, “büyüme”, “güç” ve “din” hususlarında da, benzer yapıdaki tartışmaları ele alacağız. Yani, “bilim, bilim içindir” veya “bilim, toplum içindir”, “(ekonomik) büyüme, büyüme içindir” veya “büyüme toplum içindir”, “güç, güç içindir” veya “güç, toplum içindir”, “din, din içindir” veya “din, toplum içindir” düşüncelerini irdeleyeceğiz.

Yukarıda bahsettiğimiz konulardan herhangi birini ele aldığımızda, birbirinden farklı olan bu iki yaklaşımdan hangisine uyacağımıza karar verebilmemiz için, Yüce Yaradan’ın kurduğu düzene bakmamız, akla en yatkın olanıdır.

Bu sitede yayınladığımız bir yazımızda, Yüce Yaradan’ın yarattığı evrende var olan sistemlerin, dünyamızın yaşamla ilgili konumunu muhafaza edebilmesine yaradığını örnekleriyle vermeye çalışmıştık. Nitekim bilim insanlarının ifadelerine göre, ışık hızında oluşabilecek en küçük bir sapmada, dünyada yaşam kalmayacaktır. Yine bilim insanlarına göre; gerek dünyanın kendi etrafındaki dönüş hızında, gerek dünyanın güneş etrafındaki dönüş hızında ve gerekse bizim güneş sistemimizin, içinde bulunduğu Samanyolu sisteminin etrafında yaptığı dönüşte en ufak bir sapmanın olması halinde, yeryüzündeki yaşamın bitecektir.

Demek ki, Yüce Yaradan, ilmini, Kendi zatının isteğine göre değil, insanlığa faydalı olacak şekilde yönlendirmiştir.

İçinde yaşadığımız yeryüzünün, tahrip etmediğimiz bölümlerindeki tabiatına bakalım. Başta insanlar olmak üzere, Yüce Yaradan’ın yarattığı hayvanlar ve hattâ bitkiler, birer sanat eseridir. Bu muhteşem sanat eserleri, sadece güzel görüntü için değildir. Harikulâde sanat eseri şeklinde yaratılan canlıların her birinin, çok farklı yönlerden insanlığa faydası vardır. Benim çocukluğumun geçtiği bölgede yaygın olan haşhaş bitkisini düşünelim. Haşhaş bitkisi çiçek açtığında, çeşitli renkleriyle seyrine doyum olmaz. Çiçekleri kabuk bağladığında, içindeki tanelerden güzel yiyecekler ve insana faydalı yağ elde ederiz. Kabuğunun dışını çizerek, morfin yapımında kullanılan afyon sütünü alırız. Sütü alınmış kabukların ve sapların hayvan yeminde çok yararı vardır. Belki de henüz anlaşılamamış başka faydaları daha vardır. Çünkü bilim insanları, her geçen gün, bitki ve hayvanlarda, bizim faydamıza olan yeni şeyler keşfediyorlar.

Demek ki, Yüce Yaradan, sanatını, Kendi zatının zevkini tatmin etsin diye değil, insanlığın faydasına olacak şekilde yönlendirmiştir.

Bildiğimiz gibi, yeryüzündeki bütün canlılar doğuyor, büyüyor ve ölüyorlar. Öldükten sonra bile başkalarına faydalı oluyorlar. Canlıların ölümlerinden sonraki faydaları hususu ayrı bir makale konusudur. Biz, bu yazımızla ilgili olarak sadece, büyümeyi ele alacağız.

Yeryüzünde canlıların büyümeleri, hep dengeli oluyor. İstisnalar hariç, tuhaf görüntüler oluşturmuyor. Her canlının büyümesi, kendi türünün yapısına uygun oluyor. Bilhassa insanlar ve hayvanlar, bütün uzuvlarıyla dengeli olarak büyüyorlar. Ayakları veya kafası küçük kalmış bir aslan düşünelim. Bu aslan, diğer aslanlar tarafından dışlanacaktır. Aslan toplumu içerisine giremeyecektir. Sadece birinin değil, aslanların önemli bir bölümünün böyle tuhaf büyüdüğünü düşünelim. O aslan toplumuna hangi gözle bakılır? Bir başka hayvan çeşidi olan inekleri ele alalım. İneklerin davranış biçimleri kurtlar gibi olsaydı, biz ne yapabilirdik? Dolayısıyla her büyüme, o canlının toplumunun ve insanların yararına olmaktadır. Bitkiler bile, insanlara ve hayvanlara en faydalı olacak şekilde büyüyorlar.

Demek ki, Yüce Yaradan, büyüme işlevini Zatının isteğine göre değil, canlıların toplum yaşamlarına ve insanlığa faydalı olacak şekilde yönlendirmiştir.

Hepimizin takdir edeceği gibi, Yüce Yaradan, bütün insanların toplamından, hem de sonsuz denilebilecek ölçüde daha güçlüdür. Fakat bu gücüne rağmen, Allah’ı inkâr eden, Onun hakkında kötü sözler söyleyen insanlara karşı bu gücünü kullanmıyor. Aksine, ateistleri ve inkârcıları yanlışlarından döndürmek için, sıkça uyarıcılar gönderiyor. Ama insanların içerisinde, gönderdiği elçisine zulmedenler çıkıyor. Hem zulmediyor hem de uyarılara rağmen yanlışlarında ısrar ediyorlar. Bununla da kalmayarak, diğer insanların da doğru yola girmelerini engellemeye çalışıyorlar. Onların da bazılarını öldürüyorlar. Dolayısıyla, toplumun huzurunu bozuyorlar, insanlığın geleceğini karartıyorlar. İşte, inkârcıların bu zalimlikleri sonrasında, Yüce Yaradan, gücünü kullanarak, insanlığın huzurunu bozan bu bozguncuları ve hainleri helâk ediyor.

Demek ki, Yüce Yaradan, gücünü, Kendi zatının arzusuna göre değil, özenerek yarattığı insan toplumunun huzurunu engelleyen zalimlere karşı –onu da, her zaman değil, insanlığın geleceği için gerekli gördüğü zamanlarda- kullanmaktadır.

Bütün yaratışlarında insanlığın geleceğini ve huzurunu amaçlayan bir Yüce Yaradan’ın, din konusunu, insanların zayıf omuzlarına ağır bir yük olarak yüklemesi düşünülemez. Yüce Yaradan’ın insanlardan istekleri, Zatının eğlencesi için değil, insanlığın huzurlu geleceği için gerekli olan davranış biçimleridir.

Bu yazımızın konusuyla ilgili olarak verilebilecek örnekler, kitapları dolduracak kadar çoktur. Biz, sadece okuyucuların dikkatlerini toplayabilmeleri için yardımcı olacak kadar kısa ifadelerle konuyu aktarmaya çalıştık.

Sonuç olarak; bilim ve teknik, sanat, ekonomik büyüme, güç ve din gibi unsurlar, insanlığa hizmet ettiği sürece anlamlıdır. Aksi uygulamalar, insanlığın hazin sonunu getirebilir.

YAŞAM kategorisine gönderildi | BİLİM, SANAT, BÜYÜME, GÜÇ VE DİN ÜZERİNE için yorumlar kapalı

BİLİM İLE İNSANLIĞIN GELECEĞİ ARASINDAKİ İLİŞKİ ÜZERİNE

BİLİM İLE İNSANLIĞIN GELECEĞİ ARASINDAKİ İLİŞKİ ÜZERİNE

 

Bilinen insanlık tarihindeki bilimsel gelişmelerin en hızlı olduğu dönemdeyiz. Ancak, bu son dönemlerdeki bilimsel çalışmalar, bilimcilik anlayışının tesiri altıda yapılmaktadır.

Bu sitede yayınladığımız “Bilim ve Bilimcilik” başlıklı makalemizde, bilim ve bilimcilik arasındaki farkları gözler önüne sermiştik. İlgili yazımızda geniş kapsamlı olarak irdelediğimiz farkları, çok kısa şekliyle ifade edersek; bilimcilik, bilime tapınmadır diyebiliriz.

Bilimcilere göre bilim, insanlığın bütün sorunlarını çözecektir. Bu anlayışta olan bilimciler, bilimin dışında bir şey tanımazlar. Dolayısıyla, dine karşı oldukları gibi, bilgeliğe de karşıdırlar. Çünkü onlara göre, bilimin deney yapamadığı, ölçemediği ve tahmin yürütemediği şeyler, mevcut olamazlar. Bu sebeple, bilimsel kanunlara ve mantığa uygun olmayan şeyleri reddederler.

Yüce Yaradan’ın, Hz. Âdem’den itibaren insanlara öğütlediği tek din olan İslâm, bilimsel araştırmaları teşvik eder. Fakat bilimin bir din haline getirilmesine şiddetle karşı çıkar.

Bilhassa günümüzdeki bilimsel çalışmalar, sadece vasıtalarla ilgilenmektedir. Dolayısıyla yalnızca vasıtalardaki sorunları çözmeye çalışmaktadır. Bu nedenle bilim, “nasıl” sorusuna cevap aramaktadır. “Niçin” sorusuna cevap aramadığı için de, bir gayesi yoktur.

Takdir edileceği gibi, gayesiz yapılan araştırmalar, ya şahsi menfaat uğruna veya gösteriş için yapılırlar. Bu anlayışla yapılan bilimsel gelişmelerden, insanlığın faydalandığı pay çok az olmaktadır.

Hâlbuki bilimsel araştırmaların amaçları, insanlığın huzurunu artırmak olmalıdır. Bilimsel araştırmaların insanlığa faydasının daha fazla olabilmesi için, amaçlar arasında da öncelik sırası oluşturulmalıdır.

Teknik gelişmelerle ilgili olarak oluşturulacak öncelikler, ülkelere göre farklılıklar gösterebilir. Ancak dünyanın küresel bir köy haline geldiği günümüzde, bazı öncelikler, insanlığın genel durumuna göre belirlenmelidir. Örneğin, ülkesindeki vatandaşlarının karınlarını doyurduğunu, onların huzurunu sağladığını düşünen zengin bir ülke bile, uzayla ilgili çalışmalara pay ayırırken, insanlığın genel durumunu dikkate almalıdır. Öncelik, fakirliğin azaltılması olmalıdır. Eğer uzay çalışması yapan ülkede fakir insanlar çoksa, o ülkenin öncelik seçimi yanlış demektir.

Halkında fakir oranı fazla olan ülkeler ise, bilimsel çalışmalarında önceliği yoksulluğu azaltmaya vermelidirler. Eğer, ülkenin gücü, fakirliği azaltmaya gücü yetmiyorsa, başkalarından yardım istemeden önce, nüfus artışını azaltma mücadelesi vermelidir. Ülke dışından yapacakları ithalatta önceliği, otomobil gibi son tüketim araçlarına değil, traktör gibi üretim için gerekli ara vasıtalara vermelidir. Yurt dışından satın aldıkları ürünlerde, kozmetik, parfüm gibi ürünlere değil, tarımı geliştirmek için kullanacakları ilaç, gübre gibi mallara öncelik vermelidir.

Ülkeler, insanlarına zarar vermeden, harcamalarını nasıl azaltabileceklerini araştırmalıdırlar. Konunun daha iyi anlaşılması için bir örnek verelim.

Bireyselliği öne çıkaran ABD ve Fransa gibi ülkelerde, sağlık harcamalarının önemli bir bölümü (bazen %40’lara varan) alkol kullanımına dayanan hastalıkların tedavisi için yapılmaktadır. İlginç olan benzer ortamın, eski SSCB gibi bireyi dışlayıp, toplumu kutsayan ülkelerde de olmasıdır. Aynı sağlık ortamı ufak değişikliklerle yeni oluşan Rusya’da da mevcuttur. Aslında aynı ortam, ülkelerin çoğunun sorunu haline gelmiştir. Alkol kullanımı fakirlik veya zenginliğe bağlı olmayıp her kesimden insanı etkilemektedir. Ülkeler hem vatandaşlarının içmesi için alkollü içkiler üretmekte veya ithal etmekte, hem de alkol kullanımından dolayı sağlığı bozulanların tedavisi için, ithalât yapmaktadır.

Alkolizmin insanlar üzerindeki etkilerinden birisi de psikolojik açıdan bozulma şeklinde görülmektedir. İnsanlar arasındaki güven ve dostluklar azaldıkça, ruhi bunalıma girenlerin sayısı artmaktadır. Birçok zengin ülkede, psikoloğa gitmeyen yetişkin insan sayısı hızla azalmaktadır.

Bilhassa zengin ülkelerdeki tıbbi araştırmaların önemli kısımlarından birisi de aşırı beslenmekten kaynaklanan kalp damar hastalıkların tedavisine gitmektedir. İlginç olan bir başka husus da, şişmanlığı azalmak için diyet ürünler üzerinde araştırmalar yaparak satışa sunmaktır. Yani insanları, önce şişmanlayarak hasta olmaları için para harcamaya teşvik edip, sonra şişmanlığı azaltıyormuş gibi, diyet ürünleri kullanmaya sevk etmektir.

Bizler, bu karmaşık ortamı, bilimin düzeltmesini bekliyoruz. Beklentimizin gerçekleşmesi için, bilimle uğraşanların öncelikle insanlığın faydasına olacak yönde gayret etmeleri gerekmektedir. Ancak insanlığın umumi faydasını hedeflese bile, bilimin, bu yaklaşımıyla, devlet yöneticilerinin sıkıntıya düştükleri devlet bütçesindeki harcamalar sorununu azaltması veya çözmesi mümkün görünmemektedir. Dolayısıyla, bilimcilerin bu tavırlarıyla, hem yöneticilerin rahat etmesi, hem de insanlarını huzurlu hale getirmesi ihtimali de çok zayıftır.

Çünkü bilimin temel sorusu, “nasıl” üzerine odaklanmıştır. Bu sebeple, sadece vasıtalarla ilgilenmektedir. Bilim, deney yapamadığı, ölçemediği ve tahmin yürütemediği şeyleri reddetmektedir. İnsanların psikolojik sorunlarıyla ilgilenirken bile, sorunlara aynı yöntemle yaklaşmaktadır. İnsanların ruhsal bunalımlarını çözmek için dâhi, analitik psikoloji diye bir yöntem icat etmiştir. Bu yöntemle çözemediği her şeyi, geçmişte yaşanan olayların bilinçaltı diye tanımladıkları yerde durduktan sonra, yüzeye çıkarak yaşama geçmesi olarak sunmaktadır.

Dünyada aç kalmayacak şekilde sistemi kurmak ve bütün insanlığın huzur bulmasını sağlamaya uğraşmak yerine, kozmetik ürünlerini kullandırarak, çikolata yedirerek insanları mutlu etmeye çalışan bilimin, devletlerin yöneticilerinin ve halkın sorunlarını çözmesi mümkün değildir.

Bilimin uğraşı, ya insanlığın hiç ihtiyacı olmayan konular üzerinde çalışmak, ya da önce bataklık oluşturup, sonra çoğalan sivrisinekleri tek tek öldürebilmek için araştırma yapmakla eşdeğer hale gelmiştir. Dolayısıyla, insanlığın bu sarmaldan, bilim sayesinde kurtulacağına inanmak mümkün değildir. Günümüzdeki bilimin anlayışı, insanlığın güzel geleceği için olmayıp, şahsi kazanç veya gösteriş uğruna olduğu sürece, zaten bu sarmaldan bilim sayesinde çıkmamıza imkân yoktur.

İnsanlığın, içine düştüğü bu kısır döngüden çıkışı, vasıtalara odaklanan değil, gayelere sarılan anlayışla mümkün olabilir.

YAŞAM kategorisine gönderildi | BİLİM İLE İNSANLIĞIN GELECEĞİ ARASINDAKİ İLİŞKİ ÜZERİNE için yorumlar kapalı

ÖNCE KENDİMİZİ SORGULAMA

ÖNCE KENDİMİZİ SORGULAMA

 

(Bu yazı, ilk baskısını 2002 yılında yaptığım ‘Tarihin Aydınlattığı Gelecek’ isimli kitabımdan aynen alıntı yapılarak, Şubat 2014 tarihinde bu sitede yayınlanmıştı. Fakat silindiğinden tekrar yayınlıyoruz.)

 

 Başka ülkelerinden insanlarından bu yazıyı okuyanlar olursa, onların, yazıdaki “Türkler” sözünü kendilerine uyarlamaları, ama mutlaka dünya ile bağlantı kurarak okumaları daha faydalı olacaktır. Böylece dünyanın küresel bir köy olduğunu, herkesin birbirine ihtiyacı olduğunu anlayacaklardır.

Bir insanın gelişmesi ile bir ülkenin gelişmesi, sistem olarak birbirine benzer. Aynı şekilde bir ülkeninki ile dünyanın gelişmesi arasında da benzerlik vardır. Hepsi de gelişmelerini herhangi bir canlı varlık gibi, bütün yönleriyle dengeli bir şekilde gerçekleştirmelidirler. Yoksa bazı yönleri gelişip, diğer bazı tarafları geri kaldığında, nasıl canlılar garip ve sağlıksız olurlarsa, ülkelerin de dünyanın da durumları aynı olur. O halde dünya işlerini yaparken, Allah’ın insanlar için kurduğu doğal düzeni bozmamak gerekir. Yoksa insanlık ve dünya için sonuç felâket olabilir.

Güzel işler yapabilmenin temeli, yaşadığımız anı iyi değerlendirmekle atılır. Bu konuda Fahri Küpçü “Bir Çobanın Düşleri” adlı kitabında şöyle der (s.32): “Eğer, yaşadığımız günün görevlerini hakkıyla yapabilirsek, dünkü hatalı davranışların yükünden de, yarının tasalarından da kendimizi kurtarmış oluruz.” O halde, gücümüzü sonuna kadar ve en verimli şekilde kullanmazsak, kendimizi ve görevimizi inkâr etmiş oluruz. Yaşadığı anı değerlendiremeyen insanların iç dünyalarında mutlu ve huzurlu olmaları ihtimali zayıftır.

Sorumluluklarımızı yüklenmekten kaçınmamalıyız. Aşırıya kaçmadan sorumluluk yüklenmek aslında insanların kendilerini, vicdanlarında daha müsterih hissetmelerine vesile olur. Eğer yüzyılımızda zor işlere katlanamazsak, kolay işler insanları da, devletleri de, dünyayı da felâketlere doğru sürükler.

Çağımız dünyasında değişen ekonomik ilişkilerdeki gelişmeler, bazı kavramları da değiştirmiştir. Çağa uygun yeniden yapılanmanın başarılı olması için, toplumlar, değişen bu kavramları çok iyi algılamalıdır.

Diğer taraftan sosyolojide kullanılan kavramlar Batıdan alınmıştır. Hâlbuki Medeniyet, milliyetçilik, imparatorluk gibi kavramların Türkler açısından anlamı, Batıdan çok farklıdır.

Çağımızda Vatan, sadece devletin sınırlarının içerisi olarak algılanırsa yetersiz kalınır. Vatan, vatandaşların ekonomik ve hukuk hürriyetlerinin sağlanabildiği ortamlardır. (Bir cihan devleti için ise, soydaşların haklarının da korunduğu alanlardır.)

Bir ülkede doğan ve büyüyen insanların ruhlarının derinliklerinde, o ülke için vatanseverlik vardır. Bu durum Türkler için daha çok geçerlidir. Her insanın bu duygularını dışa yansıtması, aynı ortamlarda olmaz. Çok farklı şartlarda ve farklı uygulamalar şeklinde ortaya çıkar. Ülkelerin gelişmesi ve medeniyet seviyesinin yükselmesi vatanseverlik anlayışının günlük hayata yansıtılabildiği oranda kolaylaşır.

Vatansever insanlar her şeyden önce kendilerine güvenmelidir. Kendi tarihlerini iyi öğrenmelidir. Bir Türk, Batı’nın gelişmesinde 1492 Amerika kıtası ve diğerlerinin keşiflerinin mucizevi önemini görmelidir. Böylece kendisini küçük görmekten vazgeçmelidir. Ayrıca tarihteki ecdadının tamamının çok mükemmel olduklarını ama yeni neslin bozulduğunu düşünerek yeise kapılmamalıdır. Toplumların içerisinde farklı yapılar, düzgün veya hatalı insanlar tarih içerisinde her zaman var olmuştur. Dolayısıyla sorumluluğun başkalarında değil, kendisinde olduğunu düşünmelidir. Çünkü bir insanın, hayalindeki bütün güzel düşüncelere ulaşabilmesinde, dış etkenler kadar, kendi hayalleriyle davranışlarının bağdaşmasının etkisi önemlidir.

Vatansever insanlar, ÜRETKEN olmaya çalışmalıdır. Mal, hizmet ve bilgiden en az birini üretmek lâzımdır. Zaten Türklerde görülen bağımsızlık, gözü peklik ve iyilik etme özelliği üretken olmayı gerektirir.

Namus kavramı, sadece cinsel anlamda kalmamalıdır. İnsanın kendisine emanet edilen millet ve devlet malları, vatandaşların namuslarıdır. Vatansever insanlar, NAMUSLU ve İTİBAR sahibi olmaya gayret sarf etmelidir. Zaten Türklerin sahip oldukları maddi ve manevi sağlamlık özelliği insanların vicdanlarını böyle davranmaya zorlar.

Türklerdeki “üste kesin itaat ve disiplin” anlayışı en küçük birim olan aileden başlayarak, en büyük organizasyon olan devlete kadar istismar edilebilmektedir. Üstlerin az bilgili ve kendilerine yeterince güvenmeyen insanlar olmaları halinde istismarlar artar.  Vatansever insanlar bilgili ve şahsiyetli olmaya çalışmalıdır. Çağımızda bu gayret de yetmeyebilir. Bilgi günümüzde sürekli eskimektedir. Vatansever insanlar, SÜREKLİ ÖĞRENME mücadelesi vermelidir. Bu mücadeleyi vermeyen insan, çocuklarını bile etkileyemez. Zaten Türklerde var olan yakınındakilere hizmet arzusu da bunu gerektirir.

Vatansever insan milletini daha çok sevendir. Milleti sevmek, ailesini sevmekle başlar. Sonra sevgi halkası genişleyerek insanlığa doğru uzanır. Sevgi paylaşmaktır. Paylaşma ise, hem acılar hem de varlıklar için olmalıdır. Adaletsiz bir paylaşım; ailenin, ülkenin ve dünyanın temeline konulan dinamit gibidir. Vatansever insanlar ADALETLİ olmakla yükümlüdür. Zaten Türklerin özelliklerinden olan “ırkçılık yokluğu” ve “sözünün eri olmak” anlayışı ile adaletli davranış, birbirlerini tamamlayan bir bütünün parçalarıdır.

Türklerde devlet, “ebed müddet”tir. Ancak insanlardaki bu saygılı anlayışın arkasına sığınarak millete karşı bazen hatalı davranıldığından, devlet ile milletin arası açılmıştır. Hâlbuki devlet, millet için vardır. Dolayısıyla, devleti yönetenler DEVLET değildir. Devleti yönetenler, millettir. Makama saygı ile şahsa saygı, makam dışında gerektiğinde birbirinden ayrılmalıdır.

Türklerin tarihte görülen özelliklerinden birisi de doğdukları yere bağlılıklarıdır. Çağımızda, ulaşım ve kitle iletişim araçlarının gelişmesiyle, bu anlayış da değişmeye başlamıştır. Dolayısıyla “doğmak” kelimesine manevi bir anlam yüklenilmelidir. İnsan dünyanın neresinde doğarsa doğsun, geçimini nerede sağlarsa sağlasın, kendisini bu manevi dünyaya bağlı hissedebilmelidir. Bu manevi dünya her insanın kendi milletidir. Türkler için de, TÜRKLÜK DÜNYASI’DIR. Türklük dünyasına ait olmak için soy olarak Türk olunması gereklidir, ama yeter şart değildir. Bir veya her iki atası da Türk olmayan insanlardan da kendisini Türk hissedenler olabilir. Asıl olan insanın kendisinin hissettikleridir.

Türklerin özelliklerinden birisi de, imparatorluk kurmaya meyilli olmalarıdır. Ancak çağımızda imparatorluklar artık, ülke sınırları genişletilerek kurulmuyor. Ekonomik ve kültürel üstünlükle kuruluyor. Bu nedenle artık hedef, sınırları genişletmek olmamalıdır. Hedef; insanlara hoş görü ile yaklaşan, adaletli davranan, ekonomik olarak güçlü, kendi kültürünü sürdüren kuvvetli bir CİHAN DEVLETİ olmaktır.

Türklerin bilinen özelliklerinden birisi de yabancı kültürlere karşı gösterdikleri dirençtir. Yabancı kültürlerden etkilenmeler kendini dil ve sanat üzerinde gösterir. Hâlbuki Türkçe, Türk insanının özellikleriyle özdeşleşmiştir. O halde vatanseverler Türkçe’nin derinliklerine inmelidir. Vatansever insanlar, halkın ve aydınların kullanacağı ORTAK TÜRKÇE oluşturmalıdır.

DİN, Allah’ın insanların zayıf omuzlarına yüklediği ağır bir yük değildir. Aksine insanları huzura ve mutluluğa ulaştırmak için Allah’ın öğütlediği bir yoldur. Dini bilgiler, insanların huzura ve mutluluğa ulaşmalarını engelleyecek zorlaştırmalar ve tabular şeklinde olmamalıdır. Aksi halde dini anlayışların, çağımız insanının kalplerinde yer bulması zor olur. Vatanseverler, dinin gerçek öğretilerini öğrenmeye ve mümkün olduğunca uygulamaya çalışmakla yükümlüdürler. Zaten Türklerin özelliklerinin tamamına bakıldığında İslâm’ın gerçek öğretileriyle bağdaştığı görülecektir.

Bir milletin ayakta kalabilmesi ve gelişebilmesi için, kendi yapısına uygun ve çağa uyum sağlayan kurumlarının olması şarttır. Kurumlaşamayan milletlerin, zamana ve şartlara uyum sağlamaları çok zordur. Kurumlar; verilerin toplanmasında, düşüncelerin tartışılmasında, bunların topluma aktarılmasında ve toplumun denetiminde sürekliliği sağlarlar. Türkiye’deki mevcut kurumlar, aynen Batıdan alınmış ve çoğunda bünyeye uygun düzenleme yapılmamıştır. Vatansever insanlar KURUMLAŞMAYI kendi yapılarına uygun bir şekilde yeniden düzenlemelidir. Zaten Türkler, kendi yapılarına uygun kurumları oluşturabildikleri için tarihin önemli bir bölümünde üstün medeniyet seviyesine ulaşmışlardır.

YAŞAM kategorisine gönderildi | ÖNCE KENDİMİZİ SORGULAMA için yorumlar kapalı

İSRA SURESİ 16 VE 17İNCİ AYETLER ÜZERİNE

İSRA SURESİ 16 VE 17İNCİ AYETLER ÜZERİNE

 

Bu sitede yayınladığımız “Dinimizi Değiştirmeyi Değil, İlk Kaynaklarından Beslenmesini Hedeflemeliyiz”, “Allah’ın Tek Dini, Allah’ın Emir ve Yasaklarına Uymaktır” ve “Allah’ın Dini Evrenseldir ve Zamanlar Üstüdür” başlıklı yazılarımızda açıklamaya çalıştığımız gibi, Kur’an ayetlerindeki ifadelerin geçerliliği evrenseldir ve insanlık var oldukça geçerlidir. Bu sebeple, bizim için de, bizden sonrakiler için de yol göstericidir. Dolayısıyla -dinlere bakışımız ne olursa olsun- ayetleri yorumlayıp hareketlerimize yön verirsek, hem bu dünyada huzur buluruz, hem de ebedi olan ahiret hayatımızı huzurlu geçirme şansı yakalarız.

Kur’an’ı yorumlarken, kelime kelime yapılan tercümeler, bazen anlatılmak istenileni tam yansıtmayabilir ve bizi farklı düşüncelere yöneltebilir. Yorumlamamızdaki hatamızı azaltabilmek için, tercümeleri yaparken, Kur’an’ın özünde bize ne anlatılmak istenildiğini dikkate almalıyız.

Kur’an’ın özünde verilmek istenilenleri dikkate almadan yapılan tercümelerle ilgili olarak, daha önceki bazı yazılarımızda da örnekler vermiştik. Bu makalemizde de,  aşağıdaki ayetle ilgili olarak yapılan tercümeyi, bu yönden irdeleyeceğiz.

İsra Suresi 17/16: “Biz bir yeri helâk etmek isteyince, oranın ileri gelen zenginlerine emrederiz. Orada kötü işler yaparlar. Böylece, onlara kararımız şart olur ve orayı yıkar darmadağın ederiz.”

Yukarıdaki tercüme, kelime kelime yapılmıştır. Ancak, Kur’an’ın özündeki fikirler ile çelişmektedir. Bilindiği gibi Kur’an’ın aktardığına göre, Yüce Yaradan, kullarına özgürlük vermiştir. Hattâ, insana verilen hürriyetin içerisinde, Yüce Yaradan’ı inkâr etme bile vardır. (Kehf Suresi 18/29 gibi) Bu sebeple, Allah, insanlar hakkında karar vermeden önce kullarının hareketini bekler. Onların düşünce ve davranışlarına göre tavrını oluşturur. Aşağıdaki ayet, bu durumun bir örneğidir.

Enam Suresi 6/160: “Kim iyilik getirirse, ona o (getirdiği)nin on katı vardır. Kim kötülük getirirse, sadece onun dengiyle cezalandırılır; onlar haksızlığa uğratılmazlar.”

Kur’an’ın ifadelerine göre, kulları olarak bizler kötülük yaparsak, bize dengiyle yani misliyle karşılık verilecektir. Eğer bizler iyilik yaparsak, bize on misli güzellikle karşılık verilecektir. Dolayısıyla, yarattığı kullarına karşı böylesine bonkör davranan Yüce Yaradan’ın, durup dururken bir yeri helâk etmek istemeyeceği açıktır. Bu nedenle, ayetin ilk cümlesinin tercümesi yanlıştır. Kur’an’ın özü ile uyuşmamaktadır.

Ayetin devamımdaki cümle, “oranın zenginlerine emrederiz, orada kötü işler yaparlar” şeklinde tercüme edilmiş. Kur’an’ın anlatımında, kötülük yaptığımızda, bizi yaptığımız kötülük oranı kadar cezalandıracağını ve iyilik yaptığımızda on misli güzellik vereceğini ifade eden, ayrıca her fırsatta insanları uyaran Allah’ın, sırf bizi cezalandırmak için, bize kötülük yapmamızı emredeceğini söylemek, Kur’an’ın özüne zıttır.

Kur’an’da birbiriyle çelişen ayetler olabilir mi diye düşünerek Kur’an’ı incelediğimizde, çelişkilerin olmadığını açıklayan aşağıdaki ayetleri görmekteyiz.

Nisa Suresi 4/82: “Onlar hâlâ Kur’an’ı gereği gibi düşünüp anlamaya çalışmazlar mı? Eğer o Allah’tan başkası tarafından indirilmiş olsaydı mutlaka onda birçok çelişkiler bulurlardı.”

Ahzap Suresi 33/62: “Allah’ın, bundan önce geçenler hakkındaki kanunu budur. Ve sen, Allah’ın kanununu değiştirmeye asla çare bulamazsın.”

Fetih Suresi 48/23: “Allah’ın öteden beri gelen kanunu budur. Allah’ın kanununda asla bir değişiklik bulamazsın.”

Kur’an’da çelişkili ifadelerin olmadığını, bu sitede yayınladığımız “Kur’an’da Çelişkili İfadeler Var mı?” başlıklı yazımızda örnekleriyle belirtmiştik. Kur’an’da çelişki olduğunu iddia eden kişilerin, yapılmış bazı tercümelerdeki hataları öne sürerek, bu fikre ulaştıklarını gözler önüne sermiştik.

Nitekim Müddesir Suresinin 31inci ayetinde böyle bir tercüme hatasının olduğunu, “Allah, Dilediğini Değil, Dileyeni Saptırır” başlıklı yazımızda, tafsilatlı açıklamalarıyla göstermiştik. Yüce Yaradan’ı suçlayan bazı insanlar veya gaflet içerisinde olanlar, Müddesir 31inci ayetin  “…Allah, dilediğini saptırır, dilediğini hidayete erdirir…” şeklindeki tercümesine göre hareket etmişlerdir. O makalemizin içerisinde yaptığımız irdelemelerimizin sonucunda, ayetin Kur’an’ın özüne uygun tercümesinin, “…Allah, dileyeni saptırır, dileyeni hidayete erdirir…” şeklinde olması gerektiğini vurgulamıştık.

Yüce Yaradan, aşağıdaki ayetlerle, kibirlenen insanları ve insanlığın zararına davrananları uyarmaktadır.

Fatır Suresi 35/43: “(Bu da) yeryüzünde bir kibirlenme ve bir suikast düzenidir. Hâlbuki fena düzen ancak sahibinin başına geçer. O halde öncekilerin kanunundan başka ne gözetiyorlar? Sen Allah’ın sünnetinde asla bir değişme bulamazsın. Sen Allah’ın sünnetinde asla bir başkalaşma da bulamazsın.”

Fussilet Suresi 41/17: “Semud kavmine gelince, biz onlara doğru yolu göstermiştik. Ama onlar körlüğü hidayete tercih etmişler ve yaptıklarına karşılık, alçaltıcı azap yıldırımı onları çarpmıştı.”

Ayetlerden anlaşılacağı gibi, Allah, insanları sürekli uyarmaktadır. Onları doğru yola davet etmektedir. Fakat bütün uyarılarına ve yol göstermelerine rağmen, yanlışta ısrar edenleri cezalandırdığını ifade etmektedir. Adil bir şekilde tecelli eden Allah’ın sünnetinin, hiçbir dönemde değişmediğini de net bir ifadeyle bildirmektedir.

Yukarıdaki ayetlerin ışığında ve Kur’an’ın özü dikkate alındığında, İsra Suresinin 16ıncı ayetini şöyle tercüme edersek, yanlışa düşme ihtimalimiz azalır: “Bir yerin ileri gelen zenginleri, emrimize yani uyarılarımıza rağmen kötülük yapmaya devam ederlerse, onları helâk etmek kararı hak olur. Biz de, oraları darmadağın eder, yıkarız.”

İsra Suresi 17/17: “Hem Nuh’tan sonra nice nesilleri helak ettik. Kullarının günahlarını bilmek ve görmekte Rabbin yeter.”

Demek ki Yüce Yaradan, insanları, sadece Nuh Tufanı ile cezalandırmamış. Bu büyük tufandan başka da, nice cezalar vermiş. İnsanların -bilhassa toplumun ileri gelenlerinin- rayından çıkarak, zalimliklerin ve sahtekârlıkların arttığı dönemlerde, onları cezalandıran Allah’ın, günümüzde veya gelecekte insanlığı cezalandırmayacağını söylemek mümkün değildir. Bunun kararı, tamamen Yüce Yaradan’ın uhdesindedir.

Ancak, Allah’ın, geçmişte verdiği kararların aynısını verip vermeyeceği -ayetlerden de anlaşılacağı üzere- bizim davranışlarımıza bağlıdır.  Yüce Yaradan, insanları cezalandırmadan önce, onların yanlıştan dönmeleri umuduyla, bazı uyarıcı işaretler gönderdiğini yine Kur’an’ında ifade ediyor.

Araf Suresi 7/155: “Bir de Musa, mîkatımız için (tayin ettiğimiz vakitte tövbe için) kavminden yetmiş erkek seçti. Ne zaman ki, bunları o sarsıntı yakaladı, işte o zaman Musa: “Rabbim! dedi, dileseydin bunları da, beni de daha önce helâk ederdin. Şimdi bizi, içimizdeki o beyinsizlerin yaptıkları yüzünden helâk mi edeceksin? O iş de senin imtihanından başka bir şey değildi. Sen bu imtihanla, dileyeni  (men teşau) sapıklıkta bırakır, dileyeni (men teşau) de hidayete erdirirsin. Bizim velimiz sensin. Artık bizi bağışla, merhamet et, sen bağışlayanların en hayırlısısın.”

Bu ayetin öncesinde, Hz. Musa’nın kavmini yalnız bırakıp Allah ile konuşmaya gidip geldiği sıradaki gelişmeleri anlatır. Hz. Musa gidince, kavmi, onun ardından hemen buzağıya tapmaya başlamıştı. Bu zalimce davranışa rağmen, Yüce Yaradan, hatasını anlayıp af dileyenler için, onları bağışlayabileceğini, 153üncü ayetinde; “O kötü amelleri işleyip de, sonra arkasından tövbe ve iman edenler için, hiç şüphe yok ki, Rabbin bundan sonra yine de affedici ve merhamet edicidir.” şeklinde ifade etmektedir. Böylece, Yüce Yaradan, rahmetinin genişliğini gözler önüne sermektedir.

Araf Suresi 155inci ayette, Hz. Musa’nın ağzından yapılan konuşmalardan anlaşıldığı üzere, Yüce Yaradan, insanların çoğunun yoldan çıkmasına rağmen, af dileyip kendilerini düzeltenlerin yüzü suyu hürmetine, toplumun hepsini helâk etmekten vazgeçmiş ve sadece sarsıntı ile cezalandırmıştır. Ama bu gelişmelerin bir imtihan olduğunu ifade etmiştir.

Yüce Yaradan’ın imtihanından, insanlık olarak başarıyla çıkabilmek için, düzgün insanların birbirlerine kenetlenmeleri ve sorunlar için çözüm üretmeleri beklenir. Aksi takdirde insanlığın geleceği, aşağıdaki ayetlerdeki ifadeler gibi olur:

Enam Suresi 6/43: “Hiç olmazsa onlara azabımız geldiği zaman yakarıp tövbe etselerdi ya. Fakat kalpleri katılaştı. Şeytan da yapmakta olduklarını zaten onlara süslü göstermişti.”

Enam Suresi 6/44: “Derken onlar kendilerine hatırlatılanı unuttuklarında, (önce) üzerlerine her şeyin kapılarını açtık. Sonra kendilerine verilenle sevinip şımardıkları sırada, onları ansızın yakaladık da bir anda tüm ümitlerini kaybedip yıkıldılar.”

45: “Böylece zulmeden o toplumun kökü kesildi. Hamd, âlemlerin Rabbi Allah’a mahsustur.”

Sadece bir toplumun değil, insanlığın kökünün kesilmesi tehlikesine karşı, kâmil insanların ve kâmil insan olmak isteyenlerin ortaklaşa çaba göstermeleri şarttır.

Allah’ım, Senin gönderdiğin ayetleri anlayarak, güzel işler yapabilmemiz için, bizlere anlayış ihsan eyle, bizlere mücadele azmi ver.

KUR'AN ÜZERİNE kategorisine gönderildi | İSRA SURESİ 16 VE 17İNCİ AYETLER ÜZERİNE için yorumlar kapalı

MEDİNE TOPLUMUNUN ÖZELLİKLERİ

MEDİNE TOPLUMUNUN ÖZELLİKLERİ

 

Hz. Muhammed (s.a.v.) Medine’ye göç ettiğinde, şehrin adı Yesrib idi. Peygamberin oluşturduğu toplumun özelliklerinden dolayı, ismi değişti ve Medine denilmeye başlandı. Medine, “şehir” demektir. Bedevilikten kurtularak, medeni olmak anlamına geldiği düşünülmektedir.

Hz. Peygamber M.S. 622 yılında Medine’ye göç ettiğinde, şehirde çok farklı inanışa sahip insanlar ikamet ediyordu. Müslüman olduğunu söyleyenler, henüz azınlıkta idiler. Yahudiler, Hıristiyanlar (Nasranîler) ve tek Tanrı inancı olmayan Araplar çoğunluktaydılar.

Hz. Muhammed, Yesrib’e göç ettikten bir süre sonra, Müslüman olan ve olmayan Araplar ile Yahudiler arasında bir anlaşma yapmıştır. Bu anlaşma, Medine Vesikası veya Medine Anayasası olarak da bilinir. Kırk yedi madde olan bu anlaşmanın ilk maddesi şöyledir:

“Bu kitap, Resulullah Muhammed tarafından Kureyşli ve Yesribli müminler ve Müslümanlar ve bunlara tabi olanlar ve onlarla birlikte cihat edenler için düzenlenmiştir.”

Hz. Peygamberin hicretinden kısa bir süre sonra oluşan bu topluluğun temeli, eski toplumların yapısına benzemiyordu. Aralarında kan bağı yoktu. Bir ırk temeline dayanmıyordu. Ticari ilişkiler veya bağlar üzerine de kurulmamıştı. Büyük toprak sahiplerinin oluşturduğu bir topluluk da değildi. Fakirlerin veya kölelerin birlikteliği de denilemezdi.

Yeni kurulan bu toplumun, geçmişten gelen ortak bir kültür birliği de yoktu. Bu topluluğun ortak bir tarihe sahip oldukları da söylenemezdi.

Dolayısıyla, bu toplumun, ortak bir geçmişinden veya sahip oldukları ortak miraslarından bahsedilemezdi.

Peki, topluluğun ortak yönü neydi?

Birbirinden çok farklı yapıda olan ve çok farklı geçmişe sahip bu insanların ortak tarafları, “imanları” idi. Bu iman, tek olan Tanrı’ya, bir Yüce Yaradan’a olan imandı. İşte bu garip toplumun tek ortak bağları, bu imanları idi.

Medine’de yeni oluşan bu toplumun nüfusu, hızla artmaya başladı. Çünkü sürekli katılımlar oluyordu. Bu topluma sonradan katılmak isteyenlere, hangi kavimdensin diye sorulmuyordu. Derisinin rengine bakılmıyordu. Savaşlarda işe yaraması düşünülerek, güçlü kuvvetli olup olmadığına dikkat edilmiyordu. Yani iyi bir savaşçı ve sadece erkek olması istenmiyordu.

Yeni katılanların maddi güçleri de sorgulanmıyordu. İster fakir, ister zengin olsunlar topluma kabul ediliyordu. Okuryazar olmasına bakılmıyordu. Evli veya bekâr olması da hiç önemli değildi.

Topluma yeni katılan bir kişiden istenilen tek şey, “Lâilâheillallah” demesi idi. Yani, Allah’tan başka Tanrı yoktur, sözünü söylemesi yeterliydi. Toplumun içerisinde daha itibarlı olmanın yolu, Yüce Yaradan’a duyulan derin imanın ölçüsü idi.

Bu toplum, üyelerindeki bu iman sayesinde, geçmiş dönemlerde insanların itibar ettikleri şan ve şöhretten vazgeçenlerin toplumu şekline dönüşmüştü. Kendi aralarındaki münasebetlerde, kimsenin eski şan ve şöhretinin önemi yoktu.

Bu toplum, nefislerine karşı mücadele ederlerken, birbirlerinden kuvvet alanların birliği idi. Yüce Yaradan’a bağlanmak için oluşturmaya çalıştıkları derin imanın bilincine vardıkça, hayatı bütün güzellikleriyle yaşamaya çabalıyorlardı.

Bu toplum, “hür” olmanın anlamını yeniden kavrayanların topluluğu idi. Özgürlüğü, Yüce Yaradan’a veya başka bazı şeylere “hayır” diyebilme gücü olarak görmeyi bırakmışlardı. Hürriyeti, güzel bir şeyler ortaya koyabilmenin gücü olarak görmeye başlamışlardı. Böylece, geçmiş hayatlarında hiç hayal edemeyecekleri güzel işler yapmaya başlamışlardı.

Bu toplumun üyeleri, artık, Hud Suresinin 90ıncı ayetinde bahsedilen, “…Allah, müminleri çok sever sözünün muhatabı olmaya çalışıyorlardı. Bu sebeple, aralarındaki her türlü dil, ırk, zenginlik, kültür, bilgi, cinsiyet ve diğer farklarına rağmen, kardeşçe yaşamaya gayret ediyorlardı.

Yaşanan olaylarla ilgili anlatımlara bakıldığında, içlerinden çok azı hariç, hem iç huzuru buldukları, hem de mutlu yaşamayı başarabildikleri anlaşılıyordu.

Sosyal kategorisine gönderildi | MEDİNE TOPLUMUNUN ÖZELLİKLERİ için yorumlar kapalı