ALLAH’IN VASIFLARI, 99 İSİMLE SINIRLANDIRILAMAZ
İslâm âlimlerinin, Allah’a 99 isimle hitap etmelerinin sebebi olarak, aşağıdaki ayetler belirtilmektedir.
7 Araf Suresi 180: “Oysa en güzel isimler Allah’ındır. Bundan dolayı Allah’a onlarla dua edin. Onun isimleri hakkında gerçeği çarpıtan inkârcıları terkedin. Onlar yakında yaptıklarının cezasını çekecekler.
20 Taha Suresi 8: “Allah O’dur ki, kendisinden başka hiçbir ilâh yoktur. En güzel isimler Onundur.”
59 Haşr Suresi 24: “O, yaratan, var eden, varlıklara şekil veren Allah’tır. En güzel isimler Onundur. Göklerde ve yerde olanlar O’nun şanını yüceltmektedirler. O, galip olan, her şeyi hikmeti uyarınca yapandır.”
Ayetlerde, net olarak görüldüğü gibi, sadece “en güzel isimler Onundur” denilmektedir. Kur’an’ın başka ayetlerinde, bu isimlerin bazıları geçmektedir. Fakat 99 isim diye bir ifade ve ibare kesinlikle yoktur.
Peki, bu 99 isim ifadesi Kur’an’da olmadığına göre, nereden gelmektedir? Bu konuda bilgi veren guruplar, aşağıdaki hadisleri aktarmaktadırlar.
“Allah’ın 99 ismi vardır. Bu isimleri ezberleyen kimse cennete girer.” (Buhârî, Deavat, 68. VII, 169)
“Allâh’ın 99 ismi vardır. Bu isimleri sayan kimse cennete girer.” (Müslim, Zikr, 6. III, 2062)
Hz. Muhammed’e (s.a.v.) atfen ifade edilen bu sözlere baktığımızda Kur’an ile tamamen bir çelişki olduğunu görmekteyiz. Kur’an, Cennete giden yolu, önce iman etmek, sonra salih ameller işlemek olarak göstermektedir. Kur’an’da bu hususu ifade eden çok sayıda ayetten bir tanesi de, Bakara Suresi 82inci ayettir: “İman edip salih ameller işleyenler, işte öyleleri de cennet ehlidirler ve orada ebedî kalıcıdırlar.”
Kur’an’daki bunca ayet varken, bir peygamberin bu ayetlerin aksine bir beyanda bulunması mümkün müdür? Elbette mümkün değildir.
Peki, yukarıdaki hadislerden ne anlaşılmaktadır? Allah’ın 99 ismini ezberleyen veya sayan kişinin cennete gireceği anlaşılmaktadır. Buhari’ye göre cennete girmek için 99 ismi ezberlemek gerekir. Müslim’e göre ise, ezberleme zahmetine de gerek yoktur. Sadece saymak yeterlidir.
Her iki hadis âliminin de aktardıkları ifadede, Allah’ın isimlerini ezberleyen veya sayan kimsenin niteliği hakkında bir ibare yoktur. Yani isimleri sayan kişi, ister iman etmiş isterse etmemiş biri olsun, farketmemektedir. İsterse Allah’ın tavsiye ettiklerinin tersini yapan bir şahıs olsun, yine farketmemektedir. İsimleri sayması, cennete girmesi için yeterli görülmektedir.
Yukarıdaki hadislere göre, günümüzdeki gelişmiş iletişim çağında, az da olsa akıl sahibi ve konuşabilen her insanın cennete girmesi mümkündür. Allah’ın 99 isminin yazıldığı bir yerden okuyacak veya karşıdakinin söylediği isimleri tekrar edecek kapasitede olan insan sayısını düşünürsek, cennete girmeyen insan pek kalmaz herhalde. Hattâ sağır ve dilsiz insanlar bile, günümüzün gelişmiş teknikleriyle bu sayma işini başarabilirler.
Hz. Muhammed’e atfen beyan edilen ve Kur’an ile tamamen zıt olan bu durumu tespit ettikten sonra, yazımızın asıl konusuna dönelim. Konumuz, Allah’ın vasıflarının sadece 99 isimle sınırlanamayacağı idi.
Yazımızın başındaki ayetlerdeki ifadeler, birbirinin aynısıdır. Hepsi de sadece “en güzel isimler Allah’ındır“ demektedir. Hiçbir ayette, “Allah’ın vasıfları ve kapasitesi, isimlerinde ifade edilenlerdir” denilmemektedir.
Allah’ın vasıfları ve kapasitesi hakkında, Kur’an’da ifadeler var mıdır diye baktığımızda, şu ayetleri görmekteyiz:
18 Kehf Suresi 109: Deki: “Eğer Rabbimin sözlerini yazmak için deniz mürekkep olsa, Rabbimin sözleri tükenmeden önce, deniz muhakkak tükenecekti, bir mislini daha yardımcı getirsek bile.”
31 Lokman Suresi 27: “Eğer yeryüzündeki ağaçlar hep kalem olsa, deniz de arkasından yedi deniz daha kendisine destek olduğu halde mürekkep olsa, yine de Allah’ın sözleri yazmakla tükenmez. Şüphesiz ki Allah çok güçlüdür, hüküm ve hikmet sahibidir.”
Yukarıdaki her iki ayet de, çok net. Allah’ın vasıfları ve kapasitesi, bizim aklımızın alamayacağı ölçüde sınırsızdır. Allah’ın sözlerinin, yani kapasitesinin, biz insanların kendi dillerimizde bulduğumuz isimlerle sınırlandırılması, Yüce Yaradan’ın yaratıcılığı ile bağdaşmaz.
Allah’ım, Seni daha iyi anlayabilmek ve anlatabilmek için, ilmimizi artır.
Senin, her şeye gücün yeter.