KONFÜÇYÜS’ÜN BİR UYGULAMASI
(Not: Bu yazı Mart 2014 tarihinde bu sitede yayınlanmıştı. Silindiğinden tekrar yayınlıyoruz.)
Söylenenlere göre Konfüçyüs, Çin’deki Lu ülkesinin hükümdarının ricası üzerine adalet işlerine bakmaya başlar. İşe başlar başlamaz, şehrin zengin ve kudretli kişisi olan Şao-Çeng’i idam ettirir. Üç gün sehpadan indirtmez.
Öğrencileri Konfüçyüs gibi sakin ve adaletli olarak bildikleri bir kişinin, nasıl böyle bir karar verdiğine inanamazlar. Konfüçyüs onlara şöyle cevap verir:
“Niye böyle yaptığımı sizlere anlatayım. Dünyada beş ağır suç vardır. Haydutluk ve hırsızlık bunların arasında değildir. Bu beş suç şunlardır:
Birincisi, uyumsuz ve asi bir tabiatla birlikte gözüpeklik,
İkincisi, aşağı bir hayat tarzıyla birlikte inatçılık,
Üçüncüsü, çenesinin kuvvetli olmasıyla birlikte yalancılık,
Dördüncüsü, herkesin ayıbını, kusurunu aklında tutmamakla birlikte yanlış olan herkesle dost geçinmek,
Beşincisi ve en tehlikelisi, hak ve adalet duygusu olmamakla birlikte yaptığı haksızlıkları süslü ve parlak gerekçeler arkasına gizlemek.
Konfüçyüs şöyle devam eder: “Şao-Çeng’de bunların beşi de vardı. Nereye gitse taraftar toplayabiliyor, aldatıcı fikirlerini parlak konuşmalarının arkasına gizleyebiliyordu. Zulmüyle adaleti tersine çevirebiliyordu.”
Sinsi kötü niyetler birleştiği zaman millet için yıkım olur, yoksulluk artar, rüşvet ve iltimas insanları yoldan çıkarır, adaletsizlik her yere yayılır, yönetim kadrosu bozguncuların eline geçer.
Ben de şehir halkı için tasalanmak yerine, bu adamı idam ettirmeyi tercih ettim”
Konfüçyüs insanları tanımlarken şöyle der: “Seçkin kişi nefsini aklıyla idare eder, bayağı kişi aklını nefsiyle yönetir.”
Aklı nefsi tarafından yönetilen insanlardan, yalanlarla kendilerini gizlemeye çalışan kişiler, her devirde var olmuşlardır. Bu gibiler için Konfüçyüs şöyle seslenmektedir:
“ Ya bir yol bul, Ya bir yol aç, Ya da yoldan çekil”
Allah, Kur’an-ı Kerim’inde Fatır Suresi 35/10uncu ayette şöyle seslenir: “Her kim izzet arıyorsa, bilsin ki izzet tamamıyla Allah’ındır! O’na hoş kelimeler yükselir, onu da amel-i salih yükseltir. Kötülükler kuranlara gelince, onlara şiddetli bir azap vardır ve onların tuzakları hep darmadağın olur.”
Uyarılara rağmen, beşinci suç gerekçesini inatla sürdürenler kendiliklerinden çekilmezlerse, sonlarının ne olacağını anlamak için tarihe baksınlar.